Wyobraź sobie wielki stół zasypany tysiącem archiwalnych zdjęć. Z łatwością rozpoznajesz, że to fotografie rodzinne, że pochodzą z różnych dekad, że są na nich rozmaici ludzie i sytuacje. Nic o nich nie wiesz, a zarazem wydają się jakoś znajome – być może przypominają ci te, które znasz z własnych, domowych zbiorów. Wyobraź sobie, że zaczynasz je przeglądać. Przebierasz, przekładasz, wybrane bierzesz do ręki i zbliżasz do oczu by zobaczyć wyraźniej, sięgasz w głąb stosu, odkrywasz kolejne, a twój wzrok zatrzymuje się na wybranych twarzach, scenach, detalach. A teraz wyobraź sobie, że masz z tego tysiąca zdjęć wybrać dziesięć, z którymi coś cię łączy. Jakie wybierzesz?
POMYSŁ
Projekt “AUTENTYZM. Rodzina. Archiwum. Historia.” to kontynuacja działań skierowanych do dorosłych osób ze spektrum autyzmem. W ramach projektu zostały zrealizowane warsztaty, wystawa wraz z wernisażem a także seminarium dla pracowników instytucji kultury. Działania były prowadzone w partnerstwie z Domem Spotkań z Historią oraz Fundacją SYNAPSIS. Nad artystyczną spójnością przedsięwzięcia czuwał Kobas Laksa – artysta sztuk wizualnych. Naszym celem jest tworzenie projektów wychodzących poza utarte schematy oferty kierowanej do osób z autyzmem. A także kreowanie płaszczyzny do wspólnej pracy osób z autyzmem z ich rówieśnikami. Wyjątkowość naszych działań polega na pokazaniu, że można stworzyć wartościową i interesującą ofertę, przy zaangażowaniu przedstawicieli z różnych środowisk. Nasz projekt współtworzyły w równym stopniu osoby związane z terapią, przedstawiciele instytucji kultury, animatorzy społeczni oraz artyści.
CO SIĘ WYDARZYŁO
W projekcie “AUTENTYZM. Rodzina. Archiwum. Historia”, udział wzięło 22 uczestników. Połączyło ich zainteresowanie fotografią rodzinną a także pomysł użycia jej do spotkania, wymiany opowieści i twórczego doświadczenia w grupie dorosłych osób. Połowę z uczestników wyróżniała jeszcze jedna ważna cecha, były to osoby ze spektrum autyzmu. Spotkaliśmy ze sobą grono osób, które łączyła chęć poznania się nawzajem, ale różnił sposób używania języka, myślenia, wartościowanie emocji, wyrażania potrzeb i zainteresowań. Materiałem do wspólnej pracy i działania było to, co nam wspólne – zainteresowanie archiwum fotografii rodzinnych i gotowość do podzielenia się własnymi historiami. Podczas warsztatów zgłębialiśmy zbiory zdjęć rodzinnych znajdujących się Archiwum Historii Mówionej, współtworzonym przez Dom Spotkań z Historią i Ośrodek KARTA. Pracując w parach, szukaliśmy połączeń między zdjęciami, ale także między sobą nawzajem. Fotografie cięliśmy, powiększaliśmy, sklejaliśmy, układaliśmy w sekwencje – czasami kierując się intuicją i przyjemnością obcowania z fotograficzną materią, czasami podejmując decyzje w toku rozmów, negocjacji, prób wzajemnego zrozumienia swoich skojarzeń, chęci i emocji. Niektórzy dołączyli do swoich kolaży zdjęcia z własnych, domowych zbiorów oraz słowa, skojarzenia, fragmenty tekstów.
WYSTAWA
Prace uczestników zostały zaprezentowane szerokiej publiczności na specjalnie zaaranżowanej wystawie w Domu Spotkań z Historią we wrześniu 2016. Kuratorem wystawy był Kobas Laksa, który odpowiadał za aranżację przestrzeni wystawy. Prace zostały rozmieszczone w taki sposób, aby widz mógł dojrzeć przestrzenny charakter kolaży. Centralny punkt stanowił stół pokryty zdjęciami pochodzącymi z Archiwum Historii Mówionej. Był on otworzeniem sytuacji z którą zmierzyli się uczestnicy warsztatów. Dodatkowo na ekranie były prezentowane zdjęcia wykonane podczas warsztatowej pracy twórczej. Wystawie towarzyszył specjalnie przygotowany folder zawierający prace wszystkich uczestników. Uroczyste otwarcie wystawy odbyło się 30 sierpnia 2016. Wernisaż był okazją do ponownego spotkania uczestników oraz ich rodzin, twórców projektu, animatorów kultury i osób zainteresowanych wynikiem finalnej pracy warsztatów. Podczas wernisażu gościliśmy ponad 100 osób.
KATALOG WYSTAWY
SEMINARIUM
6 września 2016 r. odbyło się seminarium dla animatorów i edukatorów podczas którego dzieliliśmy się doświadczeniami z realizacji projektu AUTENTYZM. Rodzina. Archiwum. Historia. Swoimi spostrzeżeniami podzielili się Aleksandra Sztajerwald, Olga Świeża, Agnieszka Pajączkowska i Aleksandra Duszczyk. W seminarium udział wzięło 16 przedstawicieli placówek kultury m.in. Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, Stowarzyszenia Historycznego Mazowsza Północnego, TR Warszawa, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Teatru Studio i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Seminarium składało się z czterech bloków: – Autentyzm – na czym polega nasze podejście do warsztatów dla dorosłych – Jak pracować z dorosłymi osobami z autyzmem – jak przygotować się do warsztatów. – Projekt z perspektywy prowadzącego warsztaty. Dlaczego wybraliśmy fotografie? Jak można wykorzystać fotografię w pracy warsztatowej. – Co zrobić abym mógł wprowadzić ofertę dla osób z autyzmem? – praca w grupach.
ZESPÓŁ
Pomysł: Aleksandra Dybkowska-Grefkowicz, Agnieszka Pajączkowska, Marta Białek-Graczyk
Zespół projektu: Alicja Szulc (Towarzystwo „ę”), Agnieszka Pajączkowska (Towarzystwo „ę”), Joanna Rączka (Dom Spotkań z Historią), Jagna Kofta (Dom Spotkań z Historią), Magda Szymańska (Dom Spotkań z Historią), Katarzyna Madoń-Mitzner (Dom Spotkań z Historią), Aleksandra Duszczyk (Fundacja SYNAPSIS), Olga Świeża (Fundacja SYNAPSIS), Ewelina Sochacka (Stowarzyszenie Terapeutów), Magdalena Wyszkowska-Suska (Stowarzyszenie Terapeutów), Kobas Laksa (kurator wystawy)
Koordynacja projektu: Aleksandra Dybkowska-Grefkowicz, Aleksandra Sztajerwald
Uczestnicy warsztatów: Grzegorz Czerwiński, Zofia Gnyp, Martyna Kuc, Filip Kostrzewa, Marzena Jaworska, Tomasz Luboń, Katarzyna Łukasiewicz, Anna Majewska, Sonia Makuch, Natalia Mikołajczuk, Sebastian Papajewski, Tomasz Pietrzak, Karolina Pluta, Piotr Jakub Próchniewicz, Maksymilian Psujek, Ludwika Schwerin, Oskar Sękulski, Anna Szcześniak, Olga Szymańska, Agata Rakowicz, Basia Tymoszuk, Kalina Żakowicz
ORGANIZATOR
Stowarzyszenie Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”
PARTNERZY
Dom Spotkań z Historią
Fundacja SYNAPSIS
Stowarzyszenie Terapeutów
SPONSOR
Verco S.A.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
